Almanya’da Din ve Finans

İFİS&İZ uluslararası bilim insanları ve uzmanların katılımıyla „Almanya’da Din ve Finans” konulu ilmî konferans düzenledi

Kısa adı İFİS&İZ olan İslamî Araştırmalar ve Kültürlerarası İşbirliği Enstitüsü 4 Mayıs 2018 tarihinde „Almanya’da Din ve Finans“ konusuna ilişkin uluslararası konferans düzenledi. Alanının önde gelen bankacı ve ekonomisyenlerinin, hukuk ve etik uzmanlarının yanı sıra resmî denetleme kurumu ile farklı kuruluşların temsilcilerinin bir araya geldiği bilimsel toplantıda inanç sistemlerinin modern ekonomilere olan etkileri masaya yatırıldı. Konusu interdisipliner özelliğe sahip olan ve Avrupa Müslümanları Kültürevi (KUDEM) ile KT Bank AG tarafından desteklenen toplantı, İFİS&İZ’in kurucu başkanı, ev sahibi Prof. Dr. Hüseyin İlker Çınar’ın selamlama konuşmasıyla başladı. Açılış konuşmasında İslâm ekonomisinin ve finans sisteminin teolojik esaslarına değinen Prof. Dr. Çınar, dînî metinlerin yanlış anlaşılıp yorumlanmasının önüne geçilmesi adına yalnızca ilâhiyât ve ekonomi bilim dallarıyla yetinilmeyip diğer ilim dallarının da dikkate alınması gerektiğini vurguladı. İhtiyacın hâsıl olması ve şartların yerine gelmesi halinde ilmî yetkinliğe sahip ilim adamlarının usûlünce ictihadda bulunmalarının şart olup İslâm fikir tarihinde önemli bir yeri olan tecdîdin göz ardı edilmemesi gerektiğini ifade eden Prof. Dr. Çınar, bu yöntemle hukukun gelişmesine ve yanlış anlamaların düzeltilmesine katkı sağlanacağını dile getirdi.

Bilgi yüklü sunumunda önemli hususlara dikkat çeken Durham Üniversitesi İslam Ekonomisi ve Finansı Merkezi Direktörü Prof. Dr. Mehmet Asutay, ahlâkî iktisadın kriter ve özelliklerini tanıttı. Bu konuya ilişkin olarak hukûkî ve finansal unsurların yanında „yerleşmiş“ (embedded) olarak vasıflandırdığı ahlâkî ve etik değerlerin de belirleyici olduğunu dile getirdi. Dr. Frauke Demuth „An Islamic Economy based on Rizq“ başlıklı doktora çalışmasını tanıtırken Malezya Tekafül Birliği Başkanı Burhanuddin Bin Lukman ise Malezya’nın M&A konusundaki tecrübelerini islamî perspektiften izah etti. Global bağlamda İslam iktisadına ilişkin önemli bilgiler aktaran Bochum Rhein-Ruhr Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Volker Nienhaus, sunumunda konvansiyonel bankacılık ile dînî-etik bankacılığının sahip oldukları farklı işletme modellerini mukayese etti. Konuşmasında hâlihazırda yaygın olan finans modelleri ile islamî bankacılığın ortak noktalarına değinen Prof. Dr. Nienhaus, kendisinden önce Hessen ve Nassau Protestan Kilisesi’nin Sosyal Sorumluluk Merkezi Müdür Yardımcısı Dr. Brigitte Bertelmann’ın da ayrıntılı olarak ele aldığı dinî-etik bankacılığının tecrübe ve sisteminden istifade edilmesi önerisinde bulundu. Münster Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Matthias Casper ve Almanya Fieldfisher LLP temsilcisi Dr. Rüdiger Litten tematize edilen konuların hukûkî boyutlarını ele alırken Almanya Federal Finansal Denetleme Kurumu (BaFin) temsilcisi Dr. Johannes Engels ise ilgili meseleleri denetim açısından değerlendirdi. Bu bağlamda Kuveyt Türk Bankası Genel Müdür Yardımcısı Dr. Ruşen Ahmet Albayrak yapmış olduğu sunumda islamî bankacılığın eko sistemini ve bu bağlamdaki „stakeholder“ (paydaş) kuramını irdeledi. İslâmî bankalar ve husûsî olarak Almanya’da aktif olan kurumlar hakkında önemli hususlara dikkat çeken Türk-Alman İşverenler Derneği Başkanı Ender Önder, işletme modeli yanında sunulan üretimin de hayatın gerçeklerine ve aynı zamanda işveren ve şahısların ihtiyaçlarına uygun olarak şekillenmesi gerektiğini vurguladı. Almanca ve İngilizce dillerine yapılan eşzamanlı çeviri ile gerçekleştirilen bilimsel toplantı, moderasyonunu Ali Aslan’ın üstlendiği ve sunumda bulunan bazı konuşmacıların katıldığı podyum tartışmasıyla sona erdi. İFİS&İZ, konferans kapsamında sunulan bildirileri, müstakil olarak hazırlanacak kitap şeklinde kamuoyunun istifadesine sunmayı planlamaktadır.